Γκρήκλις

Δεν έχω σκοπό να σας δώσω έναν λόγο για να χρησιμοποιεί κανείς γκρήκλις. Δεν είμαι ούτε υποστηρικτής τους, ούτε πολέμιός τους. Θα σας πω όμως γιατί δεν τα βρίσκω επικίνδυνα, όπως τα παρουσιάζετε.

Φοβάστε ότι τα greeklish εκφυλίζουν τα ελληνικά... Αυτό στ' αυτιά μου ακούγεται λίγο παραμυθάκι. Είναι ακριβώς το ίδιο παραμυθάκι που χρησιμοποιούσαν οι κάποτε ανασφαλείς για τον εκφυλισμό των ελληνικών λόγω της ολοκληρωτικής στροφής από την καθαρεύουσα στη δημοτική και από το πολυτονικό στο μονοτονικό... Για να τα δούμε λίγο, μπας και μπορέσω να εξηγήσω τι σχέση έχουν με τα γκρήκλις.

Ξεκινώντας από το πολυτονικό, βλέπουμε ότι πρόκειται για ένα σύστημα που αποτελεί μια σχετικά φίνα περιγραφή των μορφοφωνητικών κανόνων των αρχαίων ελληνικών, η οποία όμως ήταν εντελώς μη πρακτική για το ευρύ κοινό και άχρηστη στην καθημερινότητα, μιας και τα σύμβολα του πολυτονικού δεν είχαν κάποιο εμφανές αντίκρισμα. Αφού οι προαναφερθέντες μορφοφωνητικοί κανόνες πάνε πακέτο με τα ελληνικά της εποχής του Περικλή και όχι με τα σημερινά, η χρήση του πολυτονικού -της περιγραφής δηλαδή της επίμαχης φωνολογίας- είναι είτε πλεονασμός είτε καθαρή βλακεία. Ένας γλωσσολόγος ξέρει πού χρησιμεύει η περισπωμένη, ως μέρος μιας περιγραφικής τυπολογίας, όπως ξέρει επίσης ότι δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να τη χρησιμοποιεί κάποιος στον καθημερινό γραπτό λόγο, ούτε καν ένας φιλόλογος. Είναι ένα κατασκεύασμα, κυρίως -αν όχι μόνο- για την ευκολία των ερευνητών και την καύλα των ποιητών.

Πίσω στα γκρήκλις όμως... Μιλάτε για αποσύνδεση της γλώσσας από την προέλευσή της και κουτσούρεμα της ετυμολογίας της, λόγω εισβολής στην ορθογραφία. Και με κάποιον μαγικό τρόπο θέλετε να με πείσετε ότι το ελληνικό αλφάβητο που χρησιμοποιούμε εγώ κι εσείς είναι το μόνο απολύτως κατάλληλο για να τα εκφράσει όλα αυτά... Ή ότι έχει έστω κάποια σχέση απαραίτητα με όλα αυτά... Αρχικά ας πιάσουμε την ετυμολογία.

Η μόνη σχέση αλφάβητου και ετυμολογίας είναι ότι το πρώτο διευκολύνει την αποτύπωση της τελευταίας στο γραπτό λόγο και την κάνει να φαίνεται ως κάτι πιο απτό. Εν τέλει, η ετυμολογία διαμορφώνει την ορθογραφία, τον τυποποιημένο δηλαδή τρόπο γραπτής αποτύπωσης των μορφοφωνητικών κανόνων μιας γλώσσας. Έχει δε να κάνει με την παραγωγική μορφολογία -εδώ να σημειώσω ότι η ορολογία που χρησιμοποιώ μπορεί να μην είναι δόκιμη, αλλά με έχουν πλανέψει αυτοί οι βρωμιάρηδες Αγγλοσάξονες... Γι' αυτόν τον σκοπό το ελληνικό αλφάβητο είναι βεβαίως ικανοποιητικά επαρκές. Όσο ακριβώς όμως μπορεί να είναι και το λατινικό, ή οποιοδήποτε αλφάβητο εν πάση περιπτώση, αν υπάρχει αποτελεσματική αντιστοίχηση των γραφημάτων με τα φωνήματα.

Να σας πω ποιος εισβάλει στην ορθογραφία; Το υπουργείο παιδείας και οι τσαπατσούλικες και στείρες μέθοδοί του. Βάζετε τα παιδιά του δημοτικού να μάθουν ορθογραφία μέσω επανάληψης, λες και βρισκόμαστε στο '20 -το 1920- και μετά γκρινιάζετε για τα γκρήκλις. Ηλίθιοι, κόπανοι! Λες και δεν υπάρχει άλλος τρόπος, θα πρέπει το παιδί να έχει οπωσδήποτε άσχημη εμπειρία από τη γνωριμία με την ίδια του τη γλώσσα. Μαλάκες... Και σ' όσα βλαμμένα υποστηρίζουν ότι τα γκρήκλις καταστρέφουν την ορθογραφία για να δικαιολογήσουν την ανικανότητα τους, ένα έχω να πω. Να σκίσεις τον κώλο σου να μάθεις ορθογραφία, μούλικο, που σου φταίνε τα γκρήκλις. Αν άκουγες τη δασκάλα σου ή το δάσκαλό σου στην τάξη, αντί για το τελευταίο χιτάκι του παπάρα του Νί-βου ή της Αννούλας, μπορεί και να ήξερες ορθογραφία τώρα, μαλακισμένο. Δεν αναφέρομαι προφανώς σε άτομα με δυσλεξία -μάλλον, να διορθώσω, σε άτομα που ΌΝΤΩΣ έχουν δυσλεξία, γιατί κι αυτή η ατάκα παράγινε καραμέλα τα τελευταία χρόνια- και αναγνωρίζω ότι η συνήθεια μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα μακροπρόθεσμα, αλλά όποιος γράφει ορθογραφημένα ελληνικά, ακολουθεί συνήθως και μια αυθαίρετη μεν, λειτουργική δε, προσωπική μέθοδο που προσεγγίζει ή θυμίζει την αντίστοιχη ελληνική. Κοινώς γράφει "ορθογραφημένα" γκρήκλις, κάτι παράδοξο μιας και τα γκρήκλις δεν έχουν τυποποιημένη ορθογραφία.

Μιλώντας όμως για τυποποίηση, λέω να σας παραθέσω ένα πρόβλημα... Αναρωτηθήκατε ποτε τι θα κάνει οποιοσδήποτε πατρινός με τα "λι" και τα "νι" του, που ακόμη κι εγώ χρειάζεται να τα βάλω σε εισαγωγικά για να καταλάβετε τι εννοώ; Κάποτε υπήρχαν προσφύματα, και μέσα σ' αυτά το j -γιοτ... Γιατί λοιπόν ο πατρινός να μη γράφει το "λι" ως "lj" ή έστω ως "λj" και το "νι" ως "nj" ή "νj"; Η φωνολογία της πατρινής διαλέκτου δεν έχει δικαίωμα να συνεχιστεί; Ρώτησατε τον κρητικό αν τον βολεύει το "σ" που χρησιμοποιούν όλοι οι έλληνες και εκείνος το προφέρει ως "sh";

Προφανώς δεν υποστηρίζω την χρήση των γκρήκλις ως λύση, κι αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι το εν λόγω "πρόβλημα" ΔΕΝ είναι όντως πρόβλημα στην πραγματικότητα. Στο σύνολο της ελληνικής γλώσσας το παχύ "σ" με το δικό μας "σ" είναι αλλόφωνα. Είναι δηλαδή εκφορές του ίδιου συμφώνου που διαμορφώθηκαν αλλιώς από περιοχή σε περιοχή λόγω της διαφορετικής πορείας που πήρε κάθε διάλεκτος για τον οποιονδήποτε λόγο. Στην σημειολογία και την ετυμολογία όμως δεν έχουν καμία διαφορά... Ένα "σήμερα" με παχύ "σ" σημαίνει ακριβώς το ίδιο πράγμα με ένα "σήμερα" με το "σ" που εκφέρω εγώ. Άρα δεν υπήρχε ανάγκη να δημιουργηθεί ένα ξεχωριστό σύμβολο για το παχύ "σ". Απεναντίας αν γινόταν κάτι τέτοιο θα δυσκόλευε ενδεχομένως την επικοινωνία, γιατί θα δημιουργούσε περιττή κατηγοριοποίηση στην συνολική πληροφορία. Ό,τι ακριβώς συνέβη δηλαδή με το πολυτονικό. Από τη στιγμή που στα νέα ελληνικά το "ά" δεν έχει καμία διαφορά από το "ᾶ", η ταυτόχρονη χρήση των δύο τύπων δημιουργεί περισσότερη σύγχυση παρά καλή κατανόηση. Στο κάτω κάτω αν ο ομιλητής δεν μπορεί να επικοινωνήσει με την ίδια του τη γλώσσα, δεν θα μπορέσει να επικοινωνήσει και με τους συνομιλητές του. Για να γυρίσουμε όμως στο παράδειγμα με τα παχιά και μη παχιά σίγμα, μια πρακτική εμφανούς διαχωρισμού σε επίπεδο γραφημάτων θα δυσχέραινε εξίσου και την ετυμολογική προσέγγιση ενός λήμματος. Τελικά, μια τέτοια αντιμετώπιση εφαρμοσμένη σε γενικά πλαίσια θα δημιουργούσε ένα σωρό προβλήματα και θα διαιρούσε περισσότερο τους πληθυσμούς από το να τους ενώνει -κρατήστε αυτό το σημείο, μιας και παρακάτω θα αναφερθώ στην αυθόρμητη κανονικοποίηση των greeklish.

Όμως μισό λεπτό... Οι πατρινοί μιλάνε τη διαλεκτό τους. Οι κρητικοί επίσης, όπως βέβαια συμβαίνει και με ένα σωρό άλλους Έλληνες... Μιλάμε δηλαδή για ζωντανά γλωσσικά ιδιώματα που εξελίσσονται δυναμικά, ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΣ μια πορεία αιώνων, αφού κατά πάσα πιθανότητα δεν εμφανίστηκαν από το πουθενά τον περασμένο μήνα. ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ λοιπόν με ένα, ως κάποιο σημείο καταγεγραμμένο, συγκεκριμένο παρελθόν, ακόμη κι αν κατά τα φαινόμενα δεν είχαν το απολύτως κατάλληλο και ταιριαστό εργαλείο-αλφάβητο για να εκφραστούν γραπτά... Τι δεν έπαθαν αυτές οι διάλεκτοι; ΔΕΝ εκφυλίστηκαν... Αξίζει επίσης να αναφέρω ότι τα σύνορα διαλέκτου και γλώσσας είναι πολύ ασαφή. Στην πραγματικότητα οι διάλεκτοι μπορούν να θεωρηθούν γλώσσες από μόνες τους. Στις σύγχρονες όμως κοινωνίες των εθνικών κρατών, κρίθηκαν αναγκαία τα κατασκευάσματα που ονομάζονται "επίσημες γλώσσες του κράτους" στην προσπάθεια ενίσχυσης του αισθήματος κοινής ταυτότητας των πολιτών. Εν τέλει, "γλώσσα είναι μια διάλεκτος με δικό της στρατό, ναυτικό και αεροπορία"...

Ας συνεχίσουμε όμως με τις διαλέκτους, τις γλώσσες και την διαιώνισή τους κι ας πιάσουμε κάτι που αναφέρθηκε στην αρχή και δεν αναλύθηκε ακόμη. Τι μπορεί λοιπόν να πει κάποιος για την καθαρεύουσα; Το μόνο που θα πω εγώ είναι ότι λάθη γίνονται και στις καλύτερες οικογένειες. Στη χειρότερη περίπτωση επρόκειτο απλώς για μια χονδροειδή πατάτα, στην καλύτερη αποτέλεσε μια προσπάθεια να εμπνευστεί ο κόσμος από το ένδοξο παρελθόν. Όμως σε κάθε περίπτωση είναι λάθος να προσποιείται κάποιος, ή και να πιστεύει ακόμη, ότι μιλάει σωστά ελληνικά επειδή χρησιμοποιεί ανακατασκευασμένους τύπους που θυμίζουν αμυδρά κάποια μορφή αρχαίων ελληνικών, η οποία υπήρχε μόνο στη νοσηρή φαντασία των κατασκευαστών των εν λόγω τύπων... Δεν νομίζω ότι τίθεται υπό αμφισβήτηση η πλύση εγκεφάλου υπέρ της "ορθής χρήσης" της γλώσσας. Κάτι τέτοιο συνέβη σε παραπάνω από μία χρονικές περιόδους, για να μην το πάω τόσο μακριά ώστε να πω ότι συμβαίνει και σήμερα ακόμη, έστω και σ' ένα μικρό βαθμό, ή σε μικρούς πυρήνες μέσα στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού. Αξίζει όμως εδώ να σημειωθεί ότι σε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις άνθρωποι πασχίζουν να χρησιμοποιήσουν αρχαΐζοντες, εσφαλμένα κατασκευασμένους τύπους -όπως για παράδειγμα "αναπτύχθει" έναντι των ορθότερων "ανΕπτύχθει" και "αναπτύχθηκε"- χωρίς καν να είναι σε θέση να διαχωρίσουν τα γένη σε μια αντωνυμία. Κι όλο αυτό μόνο και μόνο επειδή ένας αρχαΐζων τύπος είναι φαινομενικά πιο "όμορφος", κάτι που για κάποιον λόγο τον κάνει αυτόματα και σωστό... Θεωρητικά λοιπόν θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η καθαρεύουσα λειτούργησε ως τροχοπέδη στην γλωσσική ανάπτυξη του ελληνικού λαού. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει εν τέλει, κυρίως επειδή η γλώσσα δεν λειτουργεί βάση των επιφανειακών σταθερών που συνηθίζουμε να αναγνωρίζουμε. Το αντίθετο συνέβη κατά βάση. Η πραγματική, φυσική γλώσσα λειτούργησε ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη της καθαρεύουσας και τελικά της επιβλήθηκε. Το κάνει γενικά αυτό η γλώσσα. ΔΙΑΙΩΝΙΖΕΤΑΙ... ΔΕΝ ΕΚΦΥΛΙΖΕΤΑΙ... Δεν φοβάται ούτε τα κατασκευάσματα, ούτε τις τακτικές απόκρυψης είτε αυτές είναι ασυνείδητες, είτε εσκεμμένες. Τι είναι οι τακτικές απόκρυψης; Για να δούμε παρακάτω...

Στην Καρδίτσα δεν κάνει ζέστη... Κάνει ζέστΑ... Η τυπολογία της νέας ελληνικής χρησιμοποιεί το γράμμα ήτα για να δηλώσει την κατάληξη ουσιαστικών θηλυκού γένους, ενικού αριθμού -και όχι μόνο. Η χρήση της κατάληξης -α σε αυτήν την περίπτωση δεν προβλέπεται πουθενά από την γραμματική που διδάχθηκε κάθε ελληνόπουλο που έβγαλε δημοτικό, ισχύει όμως στην εν λόγω διάλεκτο. Γι' αυτό, το -η και το -α σε αυτήν την περίπτωση θεωρούνται αλλόμορφα. Χρησιμοποιούνται για τον ίδιο λόγο και το γεγονός ότι είναι διαφορετικά φωνήματα και εκφράζονται γραπτώς με διαφορετικά γραφήματα δεν αλλάζει το νόημα του μορφήματος. Αν ένας καρδιτσιώτης γράψει "ζέστα", οι υπόλοιποι καρδιτσιώτες θα καταλάβουν ότι εννοεί αυτό που εγώ αποκαλώ "ζέστη". Ακόμη κι εγώ λοιπόν μια χαρά θα καταλάβω τι λέει, όπως συμβαίνει και με άλλες περιπτώσεις, τουλάχιστον όταν δεν είναι κάτι διαλεκτικά εντονότερο. Ένας καρδιτσιώτης λοιπόν ΔΙΑΙΩΝΙΖΕΙ τη διαλεκτό του, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ από το τι γράφει και με ποιο αλφάβητο. Τι δεν έπαθε η καρδιτσιώτικη διάλεκτος; ΔΕΝ εκφυλίστηκε...

Σε τελική ανάλυση, κανείς καρδιτσιώτης δεν διδάχτηκε ποτέ ότι το -α στο ζέστα είναι κατάληξη ουσιαστικών γένους θηλυκού, αριθμού ενικού. Τουναντίων, όλοι διδάσκονται ότι η "σωστή" κατάληξη είναι το -η. Κι όμως στην Καρδίτσα λένε ζέστΑ εδώ και πολλές γενιές με απόλυτη συνέπεια, μιας και είναι μορφοφωνητικός ΚΑΝΟΝΑΣ της εν λόγω διαλέκτου. Κανείς πατρινός δεν εφοδιάστηκε με προσφύματα, ή οποιοδήποτε άλλο σύμβολο για να γράφει τα "λι" και τα "νι" του. Κι όμως τόσες και τόσες γενιές πατρινών επιμένουν να μιλάνε λες και δεν μπορούν να ελέγξουν τους μύες της γλώσσας τους. Ποτέ κανείς Κύπριος δεν εφοδιάστηκε με σημεία που να υποδηλώνουν τη μουσικότητα του ιδιώματός του. Κι όμως οι Κύπριοι μιλάνε ακόμη όπως σχεδόν τραγουδάνε. Η γενιά των γονιών μου διδασκόταν ακόμη την καθαρεύουσα. Όπως και η γενιά των δικών τους γονιών. Ακούτε κανέναν να μιλάει καθαρεύουσα, πέρα από κάτι γελοίους ή γραφικούς τύπους; Άλλαξε η καθαρεύουσα την αυθόρμητη πορεία των ελληνικών; Ναι, σαφώς, όμως μόνο το κομμάτι που ήταν εξ αρχής μέρος αυτής της πορείας. Κι η στροφή από πολυτονικό σε μονοτονικό; Χάλασε το σύμπαν, ε;

Τόσο λοιπόν ένα αλφάβητο όσο και η ορθογραφία μιας γλώσσας δεν εξυπηρετούν μόνο έναν σκοπό, αλλά μια πλειάδα σκοπών. Το ελληνικό κράτος χρησιμοποιεί το αλφάβητο που ως τώρα έχει καταγεγραμμένα μια καλή ισορροπία μεταξύ της ετυμολογικής του δυνατότητας, της δυνατότητας καταγραφής του φωνολογικού υποβάθρου της γλώσσας, της ευχρηστίας του, της σύνδεσής του με το παρελθόν και πολλών άλλων παραγόντων... Αυτό δεν σημαίνει ότι ΚΑΝΕΝΑ ΑΛΛΟ αλφάβητο δεν μας κάνει γι' αυτή τη δουλειά. Ή για οποιαδήποτε άλλη δουλειά όπως ας πούμε η αυτοπροβολή, η δήλωση διαφορετικότητας ή η χρήση μιας κοινωνιολέκτου... Ένα οποιοδήποτε δεκαπεντάχρονο με τα μυαλά στα κάγκελα δεν ενδιαφέρεται ούτε για τα θετικά στοιχεία ούτε για το μέλλον του ελληνικού αλφαβήτου και καλά κάνει, από τη στιγμή που μπορεί να έχει μια εξίσου ικανοποιητική γραπτή επικοινωνία η οποία θα είναι και πιο c00l!!! Και πιο κουλ είναι αυτό που κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση, είτε θετική είτε αρνητική... Πολεμώντας τα γκρήκλις, ενδυναμώνετε στην πραγματικότητα τη χρήση τους. Κι εδώ έρχεται να συμπληρωθεί το σημείο του παζλ με την κανονικοποίηση των γκρήκλις. Τα γκρηκλις ΈΧΟΥΝ κανόνες. Πρώτα απ' όλα βέβαια, είναι καλό να υπάρχει μια ξεκάθαρη εικόνα για το τι είναι ένας κανόνας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν στο μυαλό τους ότι κανόνες είναι ένα σύνολο από πρακτικές που πρέπει να ακολουθούνται επειδή είναι γραμμένες σε κάποιο εγχειρίδιο. Οι πραγματικοί κανόνες είναι αυτοί που ορίζονται από τις τάσεις που καταλήγουν να γίνονται νόρμες. Οι πραγματικοί κανόνες είναι αυτοί που ακολουθούνται αυθόρμητα από το σύνολο ή ένα μεγάλο μέρος του συνόλου ενός πληθυσμού. Στην πραγματικότητα ακόμη και οι καταγεγραμμένες πρακτικές έχουν καταγραφεί ως τέτοιες επειδή έχει παρατηρηθεί κάποια στιγμή στο παρελθόν ότι ισχύουν και ακολουθούνται αυθόρμητα. Η γραμματική λοιπόν και οι "κανόνες" της υπόκεινται στις τάσεις, τις πιέσεις και το αποτέλεσμα της διαμόρφωσης της γλώσσας, δεν υπόκειται η γλώσσα στους γραμματικούς κανόνες. Οι γραμματικοί κανόνες δεν είναι κάτι ιερό, είναι απλά μια περιγραφή της κατάστασης μιας γλώσσας την εκάστοτε στιγμή. Οποιοδήποτε εργαλείο χρησιμοποιείται για την τέλεση ενός συγκεκριμένου σκοπού λοιπόν υπόκειται στις τάσεις και τις πιέσεις που δέχονται οι χρήστες του. Έτσι και τα γκρήκλις. Τα γκρήκλις δεν είναι ένα αλφάβητο, είναι στην πραγματικότητα μια πλειάδα αλφαβήτων. Διαφορετικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν διαφορετικά σύμβολα για διαφορετικούς λόγους. Οι και-καλά-ζόρικοι-μα-συνάμα-ευαίσθητοι έφηβοι -σε αυτήν την περίπτωση γνωστοί και ως κάγκουρες- χρησιμοποιούν το γράμμα "c" στη θέση της συλλαβής "σε", το "n" στη θέση της λέξης "να" και το "s" στη θέση της λέξης "σου", διαμορφώνοντας έτσι ένα καινοτόμο -η πολύ οπισθοδρομικό, ανάλογα τη σκοπιά από την οποία εξετάζεται το ζήτημα- μεικτό σύστημα γραφής το οποίο προέρχεται από το λατινικό αλφάβητο. Μόνο και μόνο για να αυτοπροσδιοριστούν ως υποσύνολο μέσα σε μια μεγαλύτερη μάζα, δημιουργούν ένα σύστημα γραφής που περιέχει ταυτοχρόνως γράμματα, ιδεογράμματα και συλλαβογράμματα. Όχι ότι κάτι τέτοιο διαφέρει πολύ από τον τρόπο που λειτουργεί σχεδόν κάθε αλφάβητο, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού. Απλά γίνεται πολύ εμφανέστερο. Προσέξτε, μπορεί να μην υπάρχει πλήρης και απόλυτη τυποποίηση, εμείς όμως μιλάμε για κανονικοποίηση. Αυθόρμητη χρήση ενός εκτεταμένου συνόλου υποδείξεων η οποία συμβαδίζει ενίοτε ακόμη και με την υιοθέτηση μιας ολόκληρης υποκουλτούρας. Το ίδιο συνέβη και με τους 13375P34K3R5, που αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν ως γράμματα τα γραφήματα που χρησιμοποιούν "όλοι οι υπόλοιποι" ως αριθμούς. Εγώ προσωπικά, όντας ψυχαναγκαστικός, προτιμώ να χρησιμοποιώ γραφήματα που θυμίζουν τα αντίστοιχα ελληνικά όταν γράφω γκρήκλις, dhladh grafw kapws etsi... Άλλοι γράφουν πολύ απλοποιημένα, diladi malon kapos etsi. Κανείς όμως δεν γράφει την μία με έναν τρόπο και την άλλη με διαφορετικό. Και εάν αυτό συμβαίνει, τότε υιοθετείται κάθε φορά διαφορετικός χαρακτήρας. Μπαίνει άλλο προσωπείο.

Υπάρχει ένα αδιανόητα ευρύ φάσμα μεθόδων, αντιλήψεων και πρακτικών που ακολουθούνται από τους ανθρώπους και διαμορφώνουν το γλωσσικό τους υπόβαθρο. Έτσι, σε κάθε σημείο αυτού του φάσματος συναντούμε και διαφορετική διάλεκτο ή κοινωνιόλεκτο, η οποία χρησιμοποιείται για διαφορετικούς λόγους και σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις ακόμη και με αστείες έως και περίεργες σκοπιμότητες. Στην πραγματικότητα και τα νέα ελληνικά είναι σε μεγάλο βαθμό μια τυποποιημένη εκδοχή κάποιων διαλέκτων που τύγχαναν ευρείας χρήσης στην περιοχή της Στερεάς Ελλάδας σε παλαιότερες εποχές. Όλοι οι Έλληνες διδάσκονται ΜΙΑ νέα ελληνική "γλώσσα" με ΕΝΑ αλφάβητο κυρίως για πρακτικούς λόγους... Μιλάνε όλοι οι Έλληνες με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας; Σίγουρα όχι, κάτι που όπως προανέφερα είναι από μόνο του απόδειξη ότι πολλές από τις διαλέκτους των ελληνικών έχουν διαιωνιστεί θαυμάσια. Έχουν αντιμετωπίσει τα ελληνικά πρόβλημα στο να διαιωνιστούν, κρατώντας ταυτόχρονα τους δεσμούς με το παρελθόν τους; Ακόμη κι αν έχουν περάσει ένα σωρό λαοί από τον ελλαδικό χώρο, με ένα σωρό διαφορετικά γλωσσικά υπόβαθρα... Απ' ό,τι φαίνεται, όχι... Αν χρησιμοποιήσουμε τις γνώσεις μας από την Ιστορία για να προσεγγίσουμε το ζήτημα, θα δούμε ότι οι Έλληνες, ανά περιοχές και περιόδους, πέρασαν από ρωμαιοκρατία, βενετοκρατία, φραγκοκρατία, αραβοκρατία, τουρκοκρατία και άλλες τόσες -κρατίες... Οι τοπικές διάλεκτοι δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα. Αντ' αυτού ο Καποδίστριας μάς έβαλε την λέξη "κράτος" στη θέση της λέξης "ντεβλέτι", γιατί το "ντεβλέτι" είναι εξελληνισμένος τύπος του αραβικού دولة (dawlat). Φαίνεται ότι χρειαζόταν λοιπόν μια σύνδεση με το παρελθόν μετά από την απελευθέρωση, αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν υπάρχει απόλυτη εννοιολογική συνέπεια με το αρχικό νόημα της ελληνικής λέξης "κράτος". Εφευρέθηκαν λέξεις όπως το "ποδήλατο", που ετυμολογικά ισχύει μια χαρά, τραβάει ρίζες από αρχαία ελληνικά και είναι επίσης φυσικότατη ως ελληνική λέξη, αλλά δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ προ Καποδίστρια. Δεν άλλαξαν όμως ποτέ λέξεις όπως ζάχαρη, δάνειο από τα αραβικά ξανά... Γιατί χρειαζόταν μια συνεκτική ελληνική γλώσσα, σύγχρονη με την εποχή της, που ωστόσο να παραμένει πρακτική στη χρήση για τον πολύ κόσμο... Παρ' όλ' αυτά, διαλέκτους η ελληνική γλώσσα έχει ακόμη αμέτρητες. Και όπως έχει γίνει πλέον προφανές, οι διάλεκτοι αυτές συνδέονται άρρηκτα με το παρελθόν τους, και κατ' επέκταση το παρελθόν των ελληνικών συνολικά, πολύ αμεσότερα μάλιστα απ'όσο συνδέονται τα νέα ελληνικά, ως διάλεκτος, αντιστοίχως με τα αρχαία.

Εκφύλισε τη γλώσσα η συνεχής μεταστροφή από μια κατάσταση σε μια άλλη, ή η επιβεβλημένη χρήση ενός γλωσσικού προτύπου; Το αντίθετο μάλλον. Την διάνθισε. Την εμπλούτισε. Την διαιώνισε...

Υπάρχουν φυσικά και διάλεκτοι των ελληνικών που δεν μιλιούνται πια... Υπάρχουν γλώσσες, χιλιάδες γλώσσες που δεν μιλιούνται πια... Αυτό ναι, είναι πραγματικός εκφυλισμός. Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα που ο εκφυλισμός επιβλήθηκε, έγινε είτε εν αγνοία, είτε εν γνώση τόσο αυτών που τον επέβαλαν όσο και αυτών στους οποίους επιβλήθηκε. Οι γλώσσες όμως υπακούν σε εξελικτικούς κανόνες παρόμοιους και ανάλογους, αν όχι ίδιους, με αυτούς στους οποίους υπακούει η έμβια ύλη. Κι αυτό γιατί η γλώσσα, όχι η ελληνική ή η κινέζικη αλλά η κατάσταση της ομιλίας, είναι κάτι οργανικό. Μάλιστα, ως δευτερεύον σχόλιο αξίζει να σημειωθεί ότι η γλώσσα είναι μέρος της ανθρώπινης εξέλιξης. Εν πάση περιπτώση το συμπέρασμα είναι ένα. Εάν μια γλώσσα δεν είναι αρκετά ικανή να επιβιώσει, δεν θα επιβιώσει, είτε μιλάμε για διάλεκτο, είτε για την επίσημη γλώσσα του κράτους. Ο γλωσσικός πλούτος ενός λαού είναι μέρος της πολιτιστικής του κληρονομιάς αναμφισβήτητα και αν δεν διατηρείται ζωντανός, το λιγότερο που μπορεί να γίνει είναι να καταγράφεται προς διευκόλυνση των επόμενων γενεών. Το θέμα είναι όμως ότι οι διαδικασίες που θα οδηγήσουν είτε στον μαρασμό μιας γλώσσας, είτε στη διατήρησή της ως λειτουργικό εργαλείο επικοινωνίας είναι ως επί τω πλείστω ασυνείδητες και συλλογικές.

Επειδή ξεφύγαμε όμως από τα γκρήκλις, που ΔΕΝ είναι γλώσσα αλλά μέθοδος γραφής, ας δούμε έναν παραλληλισμό...

Τουρκικό αλφάβητο δεν υπάρχει -αν και αυτό δεν είναι απόλυτα ακριβές... Στην αρχαιότητα, πολύ πριν αρχίσουν να χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο, πρώτου καν υιοθετήσουν το αραβικό αλφάβητο, χρησιμοποιούσαν το αλφάβητο orkhon. Αυτό όμως δεν επέζησε... Επίσης η τουρκική γλώσσα έχει ένα σωρό δανεισμένες λέξεις από αραβικά, περσικά, ελληνικά και αγγλικά... Κάνουν όλ' αυτά την τουρκική γλώσσα κάτι άλλο εκτος από τουρκική; Την κάνουν έστω λιγότερο τουρκική; Όχι. Ήταν όλ' αυτά μια φυσιολογική εξέλιξη; Ναι.

Ελληνικό αλφάβητο υπάρχει; Ναι, σαφώς και υπάρχει κι έχει αλλάξει ένα σωρό μορφές. Ίσως όχι πολύ ριζικά, ωστόσο έχει αλλάξει. Ανεξάρτητα από πού προήλθε -το οποίο είναι γνωστό τοις πάσι, είτε αρέσει σε μερικούς είτε όχι- το ελληνικό αλφάβητο είναι αυτό που χρησιμοποιείται για να εκφραστεί γραπτώς η ελληνική γλώσσα. Αυτό δεν σημαίνει ότι μόνο με αυτό το αλφάβητο μπορεί να εκφραστεί γραπτώς η ελληνική γλώσσα, ή ότι χρειάζεται απαραίτητα αλφάβητο. Θα μπορούσε να εκφραστεί και με συλλαβογράμματα. Για την ακρίβεια έχει ήδη εκφραστεί σε τουλάχιστον ένα χρονικό σημείο στην ανθρώπινη ιστορία με συλλαβογράμματα. Οι Μυκηναίοι έγραφαν με τη γραμμική Β'. Οι Μυκηναίοι ήταν ελληνικό φύλο. Η γραμμική Β' ήταν συλλαβογραφικό σύστημα γραφής, με λειτουργία παρόμοια με αυτήν των γιαπωνέζικων kana, όπου κάθε γράφημα αντιστοιχεί κατά κανόνα σε ένα ζεύγος φωνημάτων και όχι σε ένα φώνημα. Σιγά σιγά οι Έλληνες υιοθέτησαν το αλφαβητικό σύστημα γραφής. Εκφυλίστηκαν τα ελληνικά από μια τόσο ΡΙΖΙΚΗ αλλαγή; Για να πάρετε μια γεύση του τι σημαίνει ριζική αλλαγή σκεφτήτε τους εαυτούς σας να γράφουν ΕΛΛΗΝΙΚΑ με ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑΤΑ σε καμιά πενηνταριά χρόνια από τώρα... Ακόμη και σήμερα ωστόσο χρησιμοποιούμε κομμάτια από τη γλώσσα των Μυκηναίων. Κάθε γλώσσα υποστηρίζει βεβαίως καλύτερα κάποια συστήματα γραφής από κάποια άλλα. Αλλά από τη στιγμή που μιλάμε για αλφάβητα, η ελληνική γλώσσα θα μπορούσε να γραφτεί ανετότατα με λατινικό αλφάβητο, μιας και εμπίπτουν όχι απλά στην ίδια κατηγορία συστημάτων γραφής, αλλά στην ίδια οικογένεια αλφαβήτων. Στο κάτω κάτω το λατινικό αλφάβητο είναι μια εξέλιξη του Ευβοϊκού αλφαβητου, ενός ελληνικού δηλαδή αλφαβήτου.

Ναι, η Ευρώπη, το περισσότερο μέρος της Αμερικής, ένα μεγάλο κομμάτι της Αφρικής και αρκετοί λαοί στην Ασία και την Ωκεανία γράφουν με λατινικό αλφάβητο... Γράφουν δηλαδή με την τροποποίηση ενός ελληνικού αλφαβήτου. Για να μην πιάσουμε και τα κυριλλικά αλφάβητα. Περίπου το σαράντα τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού χρησιμοποιεί ουσιαστικά μια μορφή, μια ανακατασκευασμένη εικόνα, του ελληνικού αλφαβήτου, πράγμα το οποίο εμείς οι Έλληνες, με την ανοησία που μας δέρνει, αντί να το εκμεταλλευτούμε ως γεγονός, σνομπάρουμε τη χρήση του γιατί είναι "λατινικό". Και έχουμε πιστέψει τόσο πολύ στη μαλακία μας που φοβόμαστε ότι θα εκφυλίσει και τη γλώσσα μας... Γιατί "καταστρέφει την ορθογραφία"... Συμπέρασμα; Όταν θες να παίξεις πολιτικά παιχνίδια, θα πρέπει να σκέφτεσαι πιο μπροστά απ' όλους τους άλλους και να επιβάλεις τη σκέψη σου αυτή με στυλ και ακράδαντα στοιχεία. Πραγματικά ακράδαντα, όχι σαν του Λιακόπουλου. Και το στυλ σου κομψό και με υποβόσκουσα ειρωνεία, όχι χυδαίο, γλοιώδες και πλευροειδές...

Εν τέλει και τα ελληνικά, τα οποία παρεπιπτόντως έχουν και ένα σωρό δανεισμένες λέξεις από αραβικά, τουρκικά, ιταλικά, γαλλικά και αγγλικά -μιλάμε κάθε μέρα για πόρτες, καφέδες, κεφτέδες, κέφια, ζάχαρες, καναπέδες, ασανσέρ, καλοριφέρ, σόου, τοστ, μπέικον, πίτσες, στυλό ή στυλούς -ΝΑΙ ΣΤΥΛΟYΣ αδαή φιλόλογε, ΣΤΥ-ΛΟYΣ- και ένα σωρό άλλα- μπορεί κάποια στιγμή να γράφονται με λατινικό αλφάβητο... Μπορεί κάποια στιγμή να γράφονται με κινέζικα ιδεογράμματα! θα είναι λιγότερο ελληνικά; Όχι! Μόνο αν η γλώσσα καταλήξει να μιλιέται από μια χούφτα ανθρώπους, θα μπορεί να χαρακτηριστεί εκφυλισμένη και η μοίρα της μη αναστρέψιμη. Προς το παρόν μιλιέται από 15 εκατομμύρια ανθρώπους περίπου. Και πραγματικά, μετά από 34 αιώνες καταγεγραμμένης ελληνικής γλωσσικής ιστορίας, μετά από τόσες και τόσες αλλαγές φοβάστε τα γκρήκλις; Καταλαβαίνετε γιατί μου ακούγεται αστείο;

Η γλώσσα είναι κάτι "ζωντανό". Διαμορφώνεται ανάλογα με την εποχή, εξελίσσεται όσο περνάει ο καιρός και τίποτε δεν μπορεί να σταματήσει αυτήν την διαδικασία. Κατά βάση, όταν σταματήσει αυτή η διαδικασία η γλώσσα εκφυλίζεται. Μια γλώσσα η οποία έχει πάψει να εξελίσσεται είναι μια εκφυλισμένη γλώσσα. Και σας παρακαλώ αποτινάξτε από πάνω σας οποιοδήποτε αίσθημα κούφιας προγονολαγνείας. Εδώ παραθέτουμε απλώς δεδομένα, δεν ψάχνουμε σαν κομπλεξικά δεκαπεντάχρονα να δούμε ποιος λαός την έχει μεγαλύτερη -την ιστορία του. Μην συγχέετε την έννοια της εξέλιξης με αυτήν της προόδου. Η εξέλιξη είναι κάτι που συμβαίνει, είναι πολλές φορές έξω από τα ανθρώπινα μέτρα και δεν έχει να κάνει με καμία αφελή ηθικολογία. Έχει να κάνει μόνο με το ξεκίνημα ενός οχήματος από ένα σημείο άλφα, τη συσσώρευση πληροφοριών σε μια χρονική πορεία προς το σημείο βήτα, τη διαμόρφωση του οχήματος λόγω της συσσώρευσης αυτής και την κατάληξη στο σημείο βήτα. Ούτε το σημείο άλφα, ούτε το σημείο βήτα, ούτε οι πληροφορίες, ούτε το όχημα είναι καλά ή κακά, καλύτερα ή χειρότερα. Είναι απλώς το σημείο άλφα, το σημείο βήτα, οι πληροφορίες και το όχημα. Οι προαναφερθέντες χαρακτηρισμοί -καλό και κακό, καλύτερο και χειρότερο- έχουν να κάνουν με την έννοια της προόδου. Κι η πρόοδος είναι κάτι που αποζητούν οι άνθρωποι -κυρίως επειδή είναι ανασφαλείς.

Ένα αλφάβητο είναι απλά ένα αλφάβητο. Μπορεί ένας λαός να εφηύρε το αλφάβητο με το οποίο εκφράζει γραπτά τη γλώσσα του, ή μπορεί να το δανείστηκε. Καμία σημασία δεν έχει αυτό για την εν λόγω γλώσσα και στην πραγματικότητα πολύ περισσότερη επιρροή ασκεί η εκάστοτε γλώσσα στο εκάστοτε σύστημα γραφής παρά το σύστημα γραφής στη γλώσσα.

Θα μπορούσα βέβαια να μην αναλύσω τίποτα απ' όλα αυτά και να αναφέρω απλούστατα ότι υπάρχουν σίγουρα εκατοντάδες -αν όχι χιλιάδες- γλώσσες που ακόμη και σήμερα δεν γράφονται. Σύμφωνα με το ηλίθιο επιχείρημα περί εκφυλισμού μιας γλώσσας λόγω "λάθος τρόπου γραφής" της, μια γλώσσα που πάσχει από ολοκληρωτική έλλειψη γραφής δεν θα έπρεπε καν να μιλιέται. Κι αν το πάω λίγο παραπέρα και αναφέρω ότι για χιλιάδες χρόνια οι γλώσσες είχαν μόνο προφορικό λόγο, τι θα γίνει; Βραχυκύκλωμα και πενταπλό εγκεφαλικό; Η γλώσσα είναι ομιλία. Η γραφή είναι ένας τρόπος διευκόλυνσης της επικοινωνίας. Δεν λέω βέβαια ότι δεν είναι κάτι σημαντικό... Φυσικά και είναι... Δεν είναι όμως η βάση της γλώσσας, είναι ένα επιφανειακό κομμάτι της.

Τελικό συμπέρασμα; Αν δεν ξέρεις να γράφεις, δεν σου φταίει το αλφάβητο. Κάτσε και μάθε.

Πείτε μου ότι σας πειράζουν αισθητικά. Ναι, το δέχομαι αδιαπραγμάτευτα... Όλα τ' άλλα είναι για τους ανασφαλείς ή τους αφελείς... Κάθε αλλαγή είναι για καλό.